| Ord/uttrykk: |
Betydning: |
|
|
| - - |
Nils Dybdahl Holte si liste i Gards-historien, eksempel-hefte, er her supplert
med ord som ogs� andre har tatt i bruk i artikler i Gardsoversikt (menyen i venstre marg!) |
| - NynorskSøk: |
www.dokpro.uio.no/ordboksoek.html |
| Album |
Liten s�lvmynt. � skilling. |
| Andstjuper |
Stes�sken (gml.no.: motsteborn) |
| Arilds tid |
Eldgamal tid. |
| Arveskifte |
Dela arven etter t.d. foreldra. |
| Avtag |
Nedslag i skulda p� ein gard; drap; fr�skilt eller teke av. |
| Beligge |
Gjera med barn. |
| Besove |
Gjera med barn. |
| Bismer |
Stangvekt. |
| bnr |
Nummer p� eit bruk innan ein matrikkelgard. |
| Bol |
Bustad p� gard. |
| Bosleden |
Som ikkje har gard � bu p�. |
| Bruk |
Ei eining p� ein matrikkelgard. |
| Brukar |
Gardbrukaren, den som eig eller leiger eit bruk p� ein matrikkelgard. |
| Bruksnummer |
Nummer p� eit bruk innan ein matrikkelgard. |
| Bryllupsgjerd |
Kostnad ved � halda bryllaup. |
| Bygsel |
Leiga bort ein gard til leiglending, eller leige av jord, rett til � bygsla bort
jord. |
| Bygselmann |
Jordleigar, eller den som har rett til � bygsla bort jord. |
| Byxelmand |
Jordleigar, eller den som har rett til � bygsla bort jord. |
| Daler |
Pengesort i eldre tid, og ort og skilling. (Riksdaler, Speciedalar). |
| Fester�l |
Trulovingsgilde. |
| Festesetel |
Skriftleg avtale om � leiga ein husmannsplass. |
| fisker |
n�tid av � fiske |
| Folgebrev |
Skriftleg avtale om kva sonen t.d. skal gi foreldra n�r han tek over garden.
|
| Formann |
1. vald leiar; 2. leiar av arbeidslag; 3. (hennar) f�rre ektemann |
| Gard |
Mest brukt om matrikkelgard, men nokre gonger og nytta om eit bruk. |
| Gardsnummer |
Nummer p� ein matrikkelgard i ei bygd. |
| gnr |
Nummer p� ein matrikkelgard i ei bygd. |
| Heimel |
L�yve til � gjera noko. |
| Helming |
Halvparten. |
| Helmingsmann |
Ektemann som har sameige med kona. |
| Hjemmel |
L�yve til � gjera noko. |
| Hors |
Hest, merr. |
| H�ndskrift |
Skuldbrev. |
| Jorddrott |
Jordeigar. |
| Landdrott |
Jordeigar. |
| Landsskyld |
sj� skyld. |
| Laup |
M�l for sm�r, brukt om skyld p� jord. 1 l�p sm�r = 17,93 kg. |
| Legem�l |
Ulovleg samleie (utanom ekteskap). |
| Leierm�l |
Ulovleg samleie (utanom ekteskap). |
| L�p |
M�l for sm�r, brukt om skyld p� jord. 1 l�p sm�r = 17,93 kg. |
| Mamatem�l |
Jord som opphevleg gav 1 mann mat i 1 m�nad (brukt om skyld). |
| Mark |
Vekt og mynteining. |
| Matr |
Matrikkelnummer |
| Matrikkel |
liste, offentleg register over grunneigedomar |
| M�g |
Dottermann. |
| Opplata |
Gi fr� seg bruksretten til ein gard. |
| Ort |
Mynteining. |
| Prestebol |
Prestegard. |
| Rent og utstent |
Merka av med rein og delesteinar. |
| Sakfall |
B�ter til Kongen eller styresmaktane. |
| Skaffer |
Skyss-skaffar. |
| Skifte |
Dela. |
| Skilling |
Mynteining. |
| Skipreide |
Eit bygdelag som skulle reida ut eit skip. Administrasjonsomr�de. |
| Skj�de |
Dokument som overf�rer eigedomsretten til ein ny eigar. |
| Skj�te |
Dokument som overf�rer eigedomsretten til ein ny eigar. |
| Skyld |
Landsskyldp� ein gard, dvs. �rleg leige som leiglandingen m�tte betala
jordeigaren. |
| Sk�yte |
Dokument som overf�rer eigedomsretten til ein ny eigar. |
| Spann |
Gamal vekteining, brukt som m�l for storleik p� jord. |
| Stemnefall |
Leta vera � m�ta i retten. Det var det bot for. |
| Stevnefall |
Leta vera � m�ta i retten. Det var det bot for. |
| Tag |
(Bj�rke)never til tekkjing av tak. Brukt som skyldeining. |
| Tak |
(Bj�rke)never til tekkjing av tak. Brukt som skyldeining. |
| T�nner |
M�leeining for t.d. poteter og sm�r. |
| Utburd |
En �utburd� var gjenferd etter et utsett eller ud�pt barn. Det var gravlagt i
jord som ikke var vigslet |
| Vett |
Vekteining, brukt som m�l for jor. 6 spann er 1 vett. |
| Vitnesteinar |
To steinar ved ein merkestein som "vitne". |
| �sete |
� bu p� (ein gard). |
| �seterett |
Retten til � sitja, � bu, p� ein gard. |
| �� |
�NSKER DU FLERE? Gi oss et hint: post[a]n-kh.no |
