Onsdag 29. Juni 2022 - 08:45  

Søk

Google

Artikkel- og forfatterSøk

Linker i nettsidene

Noen leder deg videre innenfor n-kh.no. De åpnes i det vinduet du er i. Siderammen og toppen beholdes dermed. (vil du lage nytt vindu: skift+museklikk)


Fremmede nettsteder du lenkes til, åpnes i nytt vindu, for å ikke fjerne vårt vindu.


Musepekeren aktiverer eventuell "forklarende boks".


Hensikt: informasjon lenkes sammen over Internett ved hjelp av hyperlenker, til ytterligere kunnskap og informasjon på verdensveven (World Wide Web).


FrØ-bladet i skjermversjon er utstyrt med samme redskapet.

Tilfeldig ord/uttrykk:
Matrikkel

liste, offentleg register over grunneigedomar

Se hele oversikten her.


adobe reader

Gard & bygd >> Skj�lingstad >> 6_1 G�rdsdrift >> Samtunet på Skjølingstad
Utskriftsvennlig format Tips en venn

Samtunet på Skjølingstad

Tips: Klikk p� evt. sm�bilder s� �pnes de i et nytt vindu.
Referanse: 136_6_101
Skrevet av Nild Dybdal-Holthe - John Karsten Ved� - 24.01.2014

De seks familiane budde f�r utskiftningen i ei husklynge ved vegen ned til Skj�lingstadv�gen (#136_1_201). Utskiftningskartet fr� 1896 syner at dei budde i ein slags landsby. Berre eitt bruk skil seg ut, det seinare bruk 7. Der st�r husene eit par svingar austover p� vegen mot Dale.

 

Skisse av samtunet, basert p� utskiftningskart fr� 1896, teikna av J. P. Aaland, jordskifteverket.
Kva er s� eit samtun eller eit "fellestun"? I dag ser me ofte gardane spreidde ikring i landskapet. Sume stader ligg ein gard einsam inne i skogen eller opp i ein dal. Det er langt til folk og naboar.
   Tidlegare var det ikkje alltid slik. Mange stader finn me at alle brukarane p� ein matrikkelgard budde meir eller mindre samla i eitt tun. Kva grunnen til dette alltid var, er kanskje ikkje s� heilt kl�rt. Men ein grunn kan vera sj�lve delinga av garden. Far delte t.d. garden mellom to s�ner, og det var naturleg at i alle h�ve ein av dei bygde nytt hus - ja, ved sida av det andre. Han m�tte og ha eit nytt uthus eller driftsbygning. I neste generasjon kom et ny deling, og kanskje bygde ein husmann utan jord og ei stove i utkanten av tunet. Dermed fekk me eit slags byggefelt i meir modene tyding. Sume slike tun kunne vera ganske store og innvikla, t.d. Agatunet i Hardanger. Tunet p� Skj�lingstad l� alts� relativt samla, men i h�ve til Agatunet i Hardanger var det lite.
   Ikkje alle var nok like glade for utskiftinga. Dei ulike b�ndene var fortrulege med dei jordlappane dei hadde hatt i alle �r. N� kom andre og sette nye strek p� kartet og sa: her er garden din n�! Dei fortel at ein av desse b�ndene s�g naboen k�yra hevd p� ein �ker han hadde hatt f�r. D� tok sinnet han, og han gjekk bort til naboen og sa: Du skal ikkje k�yra hevd p� min �ker. Eg skal melda deg til lensmannen. Og det gjorde han faktisk og. Men litt etter kvart vart dei fortrulege med nye grenser og �krar. Det "gjekk seg te", som ein seier.

Kilde: fra Nils Dybdal-Holthe sine notater