• Hovedside
• Om historielaget
  • Styret
  • Bli medlem
• Boksamling
• Nettressurser
  • norgeshistorie.no
  • historisk leksikon
  • 2. v-krigsleksikon
  • Våre falne
• Gard og Bygd
• Alle artiklene
• FrØ-bladene

Guten og verket

Eg vil fortella litt om kva eg huskar av prosessen med � laga murstein og namna p� arbeidarar i prosessen. Det er klart at nokre namn huskar eg betre enn andre og eg har sikkert gl�mt ein god del. Dei eg huskar var nok i arbeid p� 50-talet.

 Leiret blei elta til passeleg konsistens og stempla ut to og to p� eit Søkalla brett, ei lita fj�l. Ein mann la eit tomt brett p� eit samleband, s� kom det eit stempel og stempla ut murstein p� brettet. I andre enden av samlebandet sto det ein annan arbeidar og tok av steinane og sette desse p� ein bokk, ein trilleb�r med etasjar. Ved samlebandet jobba ein mann i kvar ende og det var Edvin Kolst� og Lars Ragnvaldjord. Bokkane med r� stein blei s� kj�rte ut i turkehus der dei sto til steinen var t�rr og lysegr�. Dei eg hugsar som kj�rte stein ut til turkehusa var Alf Kolst�, Kalle Hjelmaas, Kristian B� og T�nnes fra Fisk�, som eg ikkje kan koma p� etternamnet til.

S� var det ein annan gjeng som kj�rte t�rrstein inn i omnen for brenning. Her hugsar eg Arne Hauge, Harald Hagesether, Kalle Skeisvoll og Magnus Larsen. I omnen sto det to stuarar som stabla steinen p� ein spesiell m�te, s�nn at alle skulle bli best mulig brent. Desse var Erik Stokke og Lars Kaalaas. Dei to hadde nok den suverent varmaste jobben i prosessen.

N�r steinen var ferdig brent, blei han kj�rt ut til lagerhus p� kaien. Her sto det to mann og sorterte steinen etter f�rste sort, andre sort og klinker. F�rste sort var perfekt brent, andre sort var litt for bleik og klinker var mest brent. Sorterarar var Ole Skeisvoll og Fred Kolst�. Den steinen som blei skilt ut var popul�r blant folk som hadde bruk for stein til husbygging og slikt. Dei som kj�rte ut ferdig murstein fra omnen, hadde sikkert den tyngste jobben p� verket. Eg kan hugse Olaf Kolst�, Sven Fisk�en og ikkje minst Tin Damm som var ein r�sterk kar fra Vorr�.

S� m� eg ikkje gl�mma fyrarane som hadde ein viktig jobb for at steinen skulle bli perfekt brent. Desse karane gjekk skift. Det var ingen fysisk anstrengande jobb og ofte var det slik at fyrarane var eldre arbeiderar med mykje r�ynsle. Eg hugsar at Erling Severeide, Olaf Kaalaas, Bernt Hjelmaas og Norris Lyngstad fyrte, men her har det vore mange innom. Eg hugsar òg to reparat�rar som vel kan kallast tusenkunstnarar. Det var Bernhard Hjelmaas og Johannes Viksh�land.

Og me ongane som ikkje hadde noko p� verket � gjera, men som var der likevel, hadde stor respekt for disponenten Leif Kaalaas.

Arbeidarane fekk l�nn kvar fredag, i l�nningspose, sirleg utrekna – det var langt fra dataalderen. B� Teglverk blei rekna som ein god og ikkje minst sikker arbeidsplass. Og nokre frynsegoder hadde dei kanskje òg i den tida. Eg hugsar at arbeidarane fekk vrakstein som di pikka fine og brukte n�r dei bygde hus. Det er nok ein grunn for at det er s� mange murhus rundt nedslagsfeltet til teglverket.

Det er sikkert masse eg har gl�mt, ikkje minst namn. Men s�nn er det... Det har litt med kva tid me hugsar best i fr�. Kanskje er det andre som hugsar noko anna?

Jostein Hagen, i skrivande stund 65 ½ �r.