• Hovedside
• Om historielaget
  • Styret
  • Bli medlem
• Boksamling
• Nettressurser
  • norgeshistorie.no
  • historisk leksikon
  • 2. v-krigsleksikon
  • Våre falne
• Gard og Bygd
• Alle artiklene
• FrØ-bladene

Meland

Meland er garden i midten, mellom dei st�rre gardane Kolst� og H�vik. Meland har alltid vore bondegods. Same �tta har site som sj�lveigarar der heilt fr� 1600-talet.

*****

1838 - 1851: Matr.nr. 7.

1851 - 1886: Matr.nr. 35.

1886 - 1965: Gnr.35.

1965 -        : Gnr.94.

Kva namnet tyder

Beliggenheten mellom Kolst� i nord og H�vik i s�r, som begge er st�rre gardar, forklarer gardsnamnet – garden i midten.

Om landskapet

Meland ligg mellom Kolst� og H�vik og er ein heller liten gard. Han strekker seg fr� Karmsundet i aust med eit smalt innmarksbelte inn til H�vagjerd, men vidar seg derifr� s�rover inn til H�rbj�rg (64 moh). I dag har garden ei sv�rt kort sj�linje, men opphaveleg var Klafthus eller Draland ein del av Meland, slik at sj�linja eigentleg var det mangedobbelte av det ho er i dag.

     Kanskje Meland vart skilt ut som eigen gard alt f�r folkevandringstid, og at tunet vart lagt ein stad n�r der bnr. 1 og 3 har husa sine i dag.

Om n�ringsgrunnlaget

Kjeldene viser at slektene p� Meland har hatt god �konomi. Garden har vore sj�lveige og ein sv�rt fruktbar gard. Folka som budde der gjennom �rhundra har vore dyktige. Det ser ut til at fiske og sj�fart har spela ei stor rolle.

     Grunnlaget for god velstand fanst likevel p� land. I 1668 er det sagt at Meland var ”hjelpelig til korn, eng og mark” og hadde ”ilding til forn�denhed”. Landskylda var berre 16 spann korn, men i 1775 gav kornavlinga heile 6 foll, s� kvaliteten p� �keren var god.

     Ved teljinga i 1865 s�dde dei p� Meland heile 1 t�nne bygg, 20 ½ t�nner havre og 10 ½ t�nner poteter, og dei hadde 4 hestar, 15 kyr, 82 sauer og 3 griser p� garden. Brukarane m� ha utnytta utmarka til det ytterste.

Om eigedomsforhold

S� langt tilbake som vi veit, var Meland bondegods, faktisk ein av dei f� gardane p� �ysida i Avaldsnes. I 1600-�ra �tte Tore Larsen p� Fosen 2 vetter korn i Meland. Fr� Tore og kona Karen gjekk garden truleg over til dottera Eli og ektemannen Morten Simonsen. Dei flytte seinare til Austrei.

     Ein systerson til Eli, Lars Rasmussen, fekk s� bygsle jorda, men ogs� han flytte tilbake til Austrei. Dotter hans Ingeborg og mannen hennar, Rasmus Halvorsen, tok s� over p� Meland. Etterkomarane deira har seinare site som sj�lveigarar p� Meland.

     Like til 1840 finn vi berre ein brukar p� Meland. D� tok br�drene Endre og Bendik Rasmuss�ner over kvar sin halvedel. Eit ti�r seinare vart jorda delt i tre bruk, og heilt p� slutten av 1800-talet vart s� bnr. 3 fr�skilt bnr. 4 og 5.

     Klafthus vart fr�skilt Meland i siste halvpart av 1700-talet og har f�tt si eiga gardssoge.

Kjelde:

Arnvid Lillehammer: Bygdebok for Karm�y. Avaldsnes I. Dreyer Bok/Bygdebokutvalget for Karm�y. (Stavanger 1991).

Lokalisering – Meland – Klikk kartet �verst og se FORST�RRELSE.

P� kartskissen over matrikkelgarder i tidligere Avaldsnes kommune (fra 1965 Karm�y) er Meland markert med gul farge